Doç. Dr. Gülfidan Uzan Çakmak

Tüberküloz

Mycobacterium tuberculosis isimli bakterinin solunum yollarından vücuda girmesi ile özellikle akciğerlerde yaygın iltihap gelişmesine neden olan bir enfeksiyon hastalığıdır. Halk arasında Verem Hastalığı olarak bilinir. Bu mikrop en çok akciğerde  hastalık oluşturmasına rağmen vücudun tüm organlarında yerleşebilir ve o organ ile ilgili hastalık oluşturabilir.  Göğüs hastalıkları bölümü akciğer tüberkülozu ile ilgilenir.

Akciğer ya da gırtlak veremi bulunan hastaların nefes verme, öksürme ya da hapşırma yoluyla solunum yollarından mikrop ortama yayılır. Bu ortama giren sağlıklı kişiler  mikrobu solunum yoluyla alır ve hastalık bu şekilde yayılmayı sürdürür.

Doç. Dr. Gülfidan Uzan Çakmak - Göğüs Hastalıkları & Tüberküloz Uzmanlık Alanları - Tüberküloz

Tüberküloz mikrobu ile karşılaşan kişiler aylar boyunca hiçbir belirti göstermeksizin sağlıklı yaşamlarına devam edebilir. Bu dönemde kişinin bağışıklık sistemi mikrop ile savaşarak hastalığın gelişmesini önlemeye çalışır. Ancak bağışıklık sisteminin yeterli direnci gösteremediği durumlarda tüberküloz mikropları aktif hale gelir ve verem hastalığı ortaya çıkar. Hastalığın başlangıcından itibaren geçmeyen öksürük, ateş, gece terlemesi,  göğüs ağrısı,  iştahsızlık, hızlı kilo kaybı, halsizlik, yorgunluk,  kanlı balgam görülebilir.

Uzun süre geçmeyen şikayetleri olan hastalarda akciğer grafisi ve kan tahlilleri yapılır, tanı balgamda verem mikrobunun görülmesiyle konur.

Tüberküloz genellikle ağızdan alınan ilaçlarla tedavi edilir. İlk 2 ay çok sayıda hap şeklinde ilaç verilir daha sonra bu ilaçlar hastanın takibi ve iyileşme durumuna göre azaltılır. Tedavi en az 6 ay sürdürülmelidir. Tedavi süresine hastalığın yeri, şiddeti,  hastanın ek hastalık durumu gibi faktörleri göz önünde bulundurarak doktor karar verir.

Yanlış ya da eksik ilaçlarla ve yetersiz sürede tedavi gören kişi tam iyileşemez ve mikrop tekrar etkinleşir, böylelikle hastalık ilaçlara dirençli hale gelmektedir. Dirençli hale gelen mikroplar başkalarına bulaşarak bu hastalığı yaymaktadırlar. Eğer kişi ilaca direnç gösteren bir mikropla hastalandıysa o zaman normal tedavide kullanılan temel 4 ilaç yetmeyebilir. İlaca dirençli mikroplar için etkili ilave bir takım ilaçlara ihtiyaç olmaktadır. Normal tedaviyle geçmeyen tüberküloz hastalığında ilaç direnç testleri yapılarak mikrobun ilaçlara direncini görüp ona göre uygun ilaç değişimleri yapmak gerekmektedir.

Öksürük şikayetinin sigara, soğuk algınlığı gibi farklı nedenlere bağlanması kişinin doktor kontrolüne gitmesini geciktirir ve hastalığın büyük oranda ilerlemesine neden olur. Verem hastalığı kişi kadar toplumu da etkileyen ve halk sağlığını tehdit eden ciddi bir hastalık olduğu için toplum tüberküloz konusunda bilgilendirilmeli, belirtileri doğru şekilde değerlendirilmelidir. Doğru teşhis ve etkili tedavi uygulamasının yapılabilmesi için belirtilerin ilk andan itibaren önemsenmesi ve göğüs hastalıkları uzmanı tarafından detaylı muayene edilmesi gerekir.